KPSS Türkçe Deneme Sınavı 2

(I) II. Köktürk Devleti’nin kuruluşunda Vezir Tonyukuk’un büyük yardımı olmuştur. (II) Tonyukuk, Kutluk Kağan, Kapgan Kağan ve Bilge Kağan Dönemi’nde vezirlik yapmış önemli bir devlet adamıdır. (III) Uygurların mimari alanda eserler vermeleri ve duvar resimleri yapmalan, aynca halktan toprak ve ev vergisi almaları yerleşik yaşama geçtiklerinin kanıtıdır. (IV) Çinlerle olan iyi ilişkiler sonucunda Uygurlar kâğıt ve matbaayı kullanmıştır. (V) Uygurlar, uygarlık bakımından diğer Türk devletlerinden daha ileri gitmişlerdir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde niteleme amacıyla kullanılmış söz yoktur?

Sanarkâr, Huzur Çıkmazı adlı oyununda, Yalıda Sabah adlı öyküsünden farklı olarak okurlarını ve izleyenlerini söylem tuzağına düşürmüyor, hissettiklerinin ve düşündüklerinin uyum içinde olduğu bir dünyada yaşatıyor. Onlara yeni bakış açıları kazandırıyor.

Bu cümlede sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi kurallı birleşik fiildir?

Kahverengi orman toprak tipi, orman örtüsü altında gelişir. Organik madde yönünden benzeri olmayan bir toprak çeşididir. Kahverengi orman topraklan kireçli ve kireçsiz olmak üzere iki gruba aynlır.

Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

I. Bey Dağları Sahil Millî Parkı, Akdeniz Bölgesi’nde Antalya ili sınırları içinde yer almaktadır ve 1972 yılında millî park olarak ilan edilmiştir.

II. Batı Torosları oluşturan bu genç Bey Dağları, ana kaya itibari ile başlıca serpantin ve kalkerden oluşmaktadır, ayrıca 31.018 hektarlık bir yüz ölçümüne sahiptir.

III. Millî parkın kıyı bölgelerinde kızılçam varken orman örtüsü yükseldikçe yerini karaçam ve sedire bırakır.

IV. Ayı,.kurt, tilki, yaban keçisi, vaşak, sincap, oklu kirpi gibi kara memelilerinin yanında kıyılarda nadir de olsa Akdeniz fokuna rastlanmaktadır.

V. Aynı zamanda millî park, otsu flora yönünden zengindir ve bine yakın bitki türünden yirmi beşi parka özgü endemik türdür.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için hangileri yer değiştirmelidir?

I. Nihayet Patrik Meselesi, Konstantin’in 19 Mayıs 1925’te görevinden çekilmesi ve yerine Vasil Georgiades’in seçilmesi üzerine halledilmiştir.

II. Yunan Hükümeti meseleyi Milletler Cemiyetine ve Lahey Adalet Divanına getirmek istemişse de Türkiye adı geçen milletlerarası organların bu konuda yetkisinin olmadığını ileri sürmüştür.

III. Fakat Yunan Hükümeti, Patrikhaneye bağlı olduğu için Arapoğlu Konstantin’in mübadele dışı bırakılması gerektiğini iddia etmiştir.

IV. 1924 yılının sonuna doğru patrikliğe tayin edilen Arapoğlu Konstantin’in mübadeleye tabi bir kimse olması sebebiyle Türk makamlarınca sınır dışı edilmesi, iki devlet arasında hâlen gergin olan münasebetleri büsbütün bozmuştur.

V. Lozan’dan sonra Türkiye ile Yunanistan arasındaki münasebetleri etkileyen meselelerden biri İstanbul’da bulunan Ortodoks Kilisesi Patriği (Patrikhane) ile ilgili olaydır.

Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan birinci olur?

Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ayraç içinde verilenlerle uyuşmamaktadır?

I. Türk-Yunan ilişkilerinde yeni bir dönem başlamıştır.

II. Venizelos Atatürk’ü 1934’teki “Nobel Barış Ödülü”ne aday göstermiştir.

III. Nesturi Ayaklanması, Haliç Konferansı, Şeyh Sait İsyanı, Ankara Antlaşması (1926) Musul Sorunu’yla bağlantılı gelişmelerdir.

IV. Türkiye’nin 1930’dan sonraki dış politikasının şekillenmesinde İtalya, Almanya gibi devletlerin yayılmacı politikaları da etkili olmuştur.

V. Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nde, Boğazlar Komisyonu kaldınldı, ve komisyonun görevleri tamamen Türkiye’ye devredildi.

Yukarıdaki numaralandırılmış cümlelerin hangisinde noktalama yanlışı yapılmıştır?

Cumhuriyetin ilk yıllarında (I) devletçilik politikası benimsenir, özel sektörün gücünün yetmediği alanlarda (II) fabrika yapımında (III) devletin rol üstlendiği (IV) görülür, aynca özel girişimcilere (V) destek vermiştir.

Bu cümledeki anlatım bozukluğunun giderilmesi için numaralanmış yerlerden hangisine bir sözcük getirilmelidir?

Ova, çevresine (I) göre alçakta (II) bulunan, akarsular

tarafından (III) derince parçalanmamış ve yüzeyi

alüvyonlarla örtülü (IV) düzlüklerdir. Başlıca ova çeşitleri

delta, tektonik, karstik, dağ eteği (V) ve göl ovalarıdır.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangileri yalın hâldedir?

27 - 30. sorulan aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız cevaplayınız.

Akif, Beril, Cem, Demir ve Emre; ocak, şubat ve mart aylarında hizmet veren bir kampa gitmişlerdir. Her ayın ilk yansında ve ikinci yarısında olmak üzere ikişer dönemi vardır. Bu kişilerin kampa gittikleri dönemlerle ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

Herkes farklı bir dönemde kampa gitmiştir.

Kampa ilk giden Cem'dir.

Demir ve Emre kampa farklı aylarda gitmişlerdir.

Akif ve Beril aynı anda gitmişlerdir.

Emre kampa ayın ilk yansında gitmiştir.

Bu beş kişiden her birinin ay ve dönemde kampa gittiğinin bilinmesi için

I. Demir’in hangi dönem gittiği,

II Beril’in hangi dönem gittiği,

III. Akif’in hangi ay gittiği,

IV Demir’in hangi ay gittiği,

bilgilerinden hangilerinin verilmesi yeterli olur?

Türkiye’nin bazı yerleri volkanizmanın etkisi altında kalmıştır. Volkanizmanın en çok etkili olduğu yerlerin başında Doğu Anadolu gelir. Doğu Anadolu’daki dağlar, kuzeydoğu-güneybatı doğrultulu bir fay hattı boyunca sıralanıp oluşmuştur.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?

I. her köyün ve mezranın isimleri ile vergi mükellefi reayanın adları

II. mufassal defterleri, arazi tahrir defterlerinin bir çeşidi olup

III. ve miktarların yazılı olduğu defterlerdir

IV. o bölgede yetişen ürünler ve bunlardan alınacak öşür miktarı ve

V. diğer vergi ve resimlerin cinsleri

Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur?

I. Mustafa Kemal Paşa “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır.” ifadesini Sakarya Meydan Muharebesi’nde kullanmıştır.

II. Türkiye’nin tanımadığı bir antlaşmayı Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan da tanımayacak ifadesi Kars Antlaşması’nın maddeleri arasındadır.

III. Yapılan teklifler ve İzmit’te barış konferansı toplanması isteği reddedilince Büyük Taarruz hazırlıkları başlamıştır.

IV. Mustafa Kemal Paşa Başkomutanlık Meydan Muharebesi’ne “Rum Sındığı" adını vermiştir.

V. Mudanya Ateşkes Anlaşması ile Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın askerî bölümü başarıyla tamamlanmıştir.

Yukarıdaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

(I) Demir-çelik endüstrisinin temel ham maddesi olan demir yataklarının en zengin olduğu yer Doğu Anadolu’dur. (II) Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Türkiye’deki madenleri araştırmaktadır. (III) Hasançelebi (Malatya), Divriği (Sivas), Hekimhan (Malatya), Eymir (Kaz Dağı’nın güneyi), Feke (Adana) ve Kahramanmaraş’ta demir yatakları bulunmaktadır. (IV) Türkiye'de rezerv ve üretim miktarı bakımından en önemli demir yatakları Divriği ve Hasançelebi’de bulunanlardır. (V) Demirin işlendiği en önemli yerler İskenderun, Karadeniz Ereğlisi ve Karabük’tür.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

Türkiye’de geniş yer kaplayan yer şekillerinden biri de platolardır. Kars, Ardahan ve Erzurum platolarının yüksekliği fazladır. Bu alandaki başlıca ekonomik etkinlik hayvancılıktır. Platoların geniş yer kapladığı İç Anadolu’da ise daha çok tahıl tarımı yapılmaktadır. Ege’de Yazılıkaya ile Güneydoğu Anadolu’da, Gaziantep ve Şanlıurfa platoları da önemli tarım alanlarıdır. Bu yerler aynı zamanda yerleşim alanı olarak da kullanılmaktadır. Akdeniz’de yer alan Taşeli ve Teke platoları ise karstik bir yapıda olduğundan tarıma az elverişli alanlardır. Yüksekliğin az olduğu Çatalca ve Kocaeli platoları, daha çok yerleşme ve sanayi alanlarıyla kaplıdır.

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır?

Niyabet-i Saltanat, Büyük Divan’a (Divan-ı Saltanat) bağlı çalışan alt divandır. Bu makamı (I) idare edene

naib-i sultan adı verilir. Naib-i sultan devlet idaresinde (II)

vezirden sonra gelirdi, önde gelen devlet adamları ve (III)

komutanlar arasından seçilirdi. Naibin görevi, hükümdar

başkentte olmadığı zamanlarda (IV) ona (V) vekâlet etmekti.

Sultanın bütün yetkilerine sahipti.

Bu parçadaki numaralanmış sözlerle ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?

Dünya edebiyatı ve Türk edebiyatı tarihi, oluşmuş akımların değil kişilerin tarihidir. Bundan dolayı bir sanatkâr olarak bir akımın içinde bulunmak ya da dışında olmak çok da önemli değildir. Çünkü kendini kanıtlayamamış bir kişinin bir akımda yer alarak kendini kanıtladığını hiç görmedim. Tabii ki bunun tam tersi de geçerli. Şunu da söyleyelim: Kendini kanıtlamış bir şairin, bir edebî akımda yer almasına hiç ihtiyaç yoktur.

Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

27 - 30. sorulan aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız cevaplayınız.

Akif, Beril, Cem, Demir ve Emre; ocak, şubat ve mart aylarında hizmet veren bir kampa gitmişlerdir. Her ayın ilk yansında ve ikinci yarısında olmak üzere ikişer dönemi vardır. Bu kişilerin kampa gittikleri dönemlerle ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

Herkes farklı bir dönemde kampa gitmiştir.

Kampa ilk giden Cem'dir.

Demir ve Emre kampa farklı aylarda gitmişlerdir.

Akif ve Beril aynı anda gitmişlerdir.

Emre kampa ayın ilk yansında gitmiştir.

Verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur?

Akşamın geç saati. Ortalık sessiz. Yalının içinde çıt çıkmamasını anlıyorum da dışarının, ölüm katılığındaki durgunluğuna ne demeli? Gökyüzü kapkaranlık. Renkler koyulaştı. Boğaz, duman morluğuyla yılan yeşili arasında. Yaprak bile sallanmıyor. Ansızın kendimi, fırtınadan önceki koyulukta buluyorum. Sanki eşyanın tabiatı değişti. Ağaçların yaprakları bir anda büyüdü. Gökyüzü alçalabildiği kadar alçaldı. Oradan uzanıp toprağı hışımla ezerek derinlere doğru itecek gibi.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ki”nin yazımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?

Aşağıdakilerden hangisi, öznesi ortak olan bir sıralı cümledir?

27 - 30. sorulan aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız cevaplayınız.

Akif, Beril, Cem, Demir ve Emre; ocak, şubat ve mart aylarında hizmet veren bir kampa gitmişlerdir. Her ayın ilk yansında ve ikinci yarısında olmak üzere ikişer dönemi vardır. Bu kişilerin kampa gittikleri dönemlerle ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

Herkes farklı bir dönemde kampa gitmiştir.

Kampa ilk giden Cem'dir.

Demir ve Emre kampa farklı aylarda gitmişlerdir.

Akif ve Beril aynı anda gitmişlerdir.

Emre kampa ayın ilk yansında gitmiştir.

Aşağıdaki dönemlerin hangisinde kampa hiç kimse gitmemiş olabilir?

27 - 30. sorulan aşağıdaki bilgilere göre birbirinden bağımsız cevaplayınız.

Akif, Beril, Cem, Demir ve Emre; ocak, şubat ve mart aylarında hizmet veren bir kampa gitmişlerdir. Her ayın ilk yansında ve ikinci yarısında olmak üzere ikişer dönemi vardır. Bu kişilerin kampa gittikleri dönemlerle ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

Herkes farklı bir dönemde kampa gitmiştir.

Kampa ilk giden Cem'dir.

Demir ve Emre kampa farklı aylarda gitmişlerdir.

Akif ve Beril aynı anda gitmişlerdir.

Emre kampa ayın ilk yansında gitmiştir.

Aşağıdakilerin hangisinde verilen kişiler kampa ocak ayında gitmişlerdir?

25 ve 26. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Türkiye’de ekonomik gelişmişlik düzeyi bakımından bölgeler arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. (II) Bölgeler arasındaki bu farkı azaltmak için bölgesel kalkınma projeleri geliştirilmiştir. (III) Bölgesel kalkınma projelerinin başlıcaları GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi), DAP (Doğu Anadolu Projesi), DOKAP (Doğu Karadeniz Bölgesi Gelişim Projesi), ZBK (Zonguldak, Bartın, Karabük Projesi) ve Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi’dir. (IV) Bölgesel kalkınma projelerinin bir kısmı uygulanmaya başlanmış, bazılarının fizibilite çalışmaları tamamlanmış ve uygulamayı beklemektedir. (V) Güneydoğu Anadolu Projesi Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak illerini kapsamaktadır. (VI) GAP’la Fırat Nehri ve Dicle Nehri üzerinde barajların kurulması ve bu barajlardan tarım alanlarının sulanması ile hidroelektrik üretimi hedeflenmiştir. (VII) Doğu Karadeniz Projesi’nde ise bölgede yetiştirilen tarım ürünü çeşidini artırmak, ekonomiyi iyileştirerek gelir düzeyini yükseltmek, tu ­ rizm etkinliklerini geliştirmek, ulaşım, iletişim ve altyapı hizmetlerini geliştirmek başlıca hedefler arasında yer almaktadır.

Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi bölgesel kalkınma projelerinin özelliklerinden biri değildir?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ara söz öznenin açıklayıcısıdır?

Sümerler önemli insanların cesetlerini mumyalayarak saklarlardı.

Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?

(I) Melih Cevdet Anday; şiirimize, edebiyatımıza yüzyıllar boyunca egemen olan romantizmi yıkmış; şiiri aklın egemenliğine bırakmıştır. (II) Akılcı ve toplumsal çizgide eser veren, somut ve belirgin bir insan sevgisini edebiyatımıza getirmiştir. (III) Edebiyatımızda toplumsal ve kavgacı bir şiire de yönelen sanatçı, çeşitli şiirlerinde toplum ve insan değerlerini de savunmuştur. (IV) Fakat bu yenilikçi sanatkâr, “Yeni bir eser nasıl olmalı?” fikrinin değil, “ Eski şiir ne değildi?” fikrinin çevresinde dolaşmaya başladığı için kendini sınırlamıştır. (V) Bu fikir de onun her şeyiyle özgür olmasını daha ilk durumda engellemiştir.

Bu parçada Melih Cevdet Anday’ın eserlerini oluştururken istediği gibi davranamayışının nedeni numaralanmış cümlelerin hangisinde verilmiştir?

25 ve 26. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Türkiye’de ekonomik gelişmişlik düzeyi bakımından bölgeler arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. (II) Bölgeler arasındaki bu farkı azaltmak için bölgesel kalkınma projeleri geliştirilmiştir. (III) Bölgesel kalkınma projelerinin başlıcaları GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi), DAP (Doğu Anadolu Projesi), DOKAP (Doğu Karadeniz Bölgesi Gelişim Projesi), ZBK (Zonguldak, Bartın, Karabük Projesi) ve Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi’dir. (IV) Bölgesel kalkınma projelerinin bir kısmı uygulanmaya başlanmış, bazılarının fizibilite çalışmaları tamamlanmış ve uygulamayı beklemektedir. (V) Güneydoğu Anadolu Projesi Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak illerini kapsamaktadır. (VI) GAP’la Fırat Nehri ve Dicle Nehri üzerinde barajların kurulması ve bu barajlardan tarım alanlarının sulanması ile hidroelektrik üretimi hedeflenmiştir. (VII) Doğu Karadeniz Projesi’nde ise bölgede yetiştirilen tarım ürünü çeşidini artırmak, ekonomiyi iyileştirerek gelir düzeyini yükseltmek, tu ­ rizm etkinliklerini geliştirmek, ulaşım, iletişim ve altyapı hizmetlerini geliştirmek başlıca hedefler arasında yer almaktadır.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde amaç-sonuç ilişkisi vardır?

(I) Türk-islam devletlerinin temel geçim kaynağı tarımdı. (II) Toprak devletin malı (miri arazi) sayılır ve kullanma hakkı halka verilirdi. (III) “ Has toprak”tan elde edilen gelirler doğrudan hâzineye aktarılır ve bu gelirlerle hükümdar ve ailesinin masrafları karşılanırdı. (IV) “ İkta toprak” melik, emir gibi üst düzey devlet memuru ve komutanlara maaş karşılığı verilen arazilerdi. (V) Mülkiyeti devlete ait olup işletme hakkı ikta sahibine verilen topraklardır ve ikta sahibinin ölümü ile toprak çocuklarına devredilmiştir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?